Iako su u barskoj Derviš- Hasanovoj, ili tzv. Podgradskoj džamiji u međuvremenu održani brojni časovi Sufare (učenje Kur’anskog pisma) i, uzgred, prodefilovali mnogi svršenici medresa i islamskih fakulteta, na ulaznim vratima još uvijek nije ispravljen pogrešno ispisan Kelime-i tewhid.

Osim toga, iako se ušlo u trag tarihu koji se nalazio na ovoj džamiji i rukovodstvu barskog medžlisa sugerisano da se isti vrati gdje i pripada, ovaj kulturno-istorijski artefakt neprocjenjive vrijednosti još uvijek čami u nekom prašnjavom podrumu barske “Mehćeme”…  

Zahvaljujući profesoru Seadu Ibriću, ovaj tarih je u cjelosti preveden:

TARIH

1. Hamd ola Hâlık-i Settâra ki O’nun lütf ile

Hasenât işlediler ecir O’nun [ber] dâde

2. Buldi itmâm şehâ ehl-i Hakk’ın saʻy ile

Birine bin verilir kasriyle hem hûriyle

3. Cemʻ olub bir nice sülehâdan cânâ

Hayrât ehlini şâd eyle Hüdâvend-i cihân

4. Ettiler câmiʻ bünyâd Hudâ emriyle

Bula her demde ziyâ neşv ü nemâ feyz ile

5. Rahmet-i Hakk ola onlara ki sʻay etti belîğ

Hakka makbûl olayın dirsen eğer hem târîh

6. Dâhi onlara ki bunları okur rahmetiyle

Mescid içine gir ve mutlak ʻibâdet eyle

7. Kim bir gün mâlını sarf etse Hudâ yolunda

Mâlını çünkim vakf eyledi Dervîş Hasan

8. [Envâr] ider her dü-cihân nûr ile

[Rakamı] kemiren Üstâd Muhammed ibn Hasan, [1125] ili [1135]   

PRIJEVOD TARIHA

1. Hvala neka je Stvoritelju Settaru[1], jer Njegovom dobrotom

Napraviše lijepa djela, nagradu zbog toga On daje

2. Završi se, o Vladaru, trudom sljedbenika Istine

Za jedno[2] daje se hiljadu, zajedno sa dvorcima i hurijama

3. Sakupiše se od mnogo dobrih ljudi, o Voljeni

One koji čine dobra djela neka sretnim učini Vladar svijeta

4. Sagradiše džamiju naredbom Boga

Neka na svakom koraku pronađu svjetlost i napreduju u izobilju

5. Neka je milost Istinitog Boga na njih, jer njihov trud bi besprijekoran

Neka im Istiniti Bog primi, ako kažeš još i tarih

6. Čak i na njih koji budu ovo čitali[3], uz Njegovu milost

Uđi u mesdžid[4] i obavezno čini ibadet[5]

7. Ko god bude jednog dana potrošio svoj imetak na Božjem putu

Kao što je svoj imetak uvakufio Derviš Hasan

8. Osvijetlit će oba svijeta sa svjetlošću (nurom)

(Datum) je uklesao ustad[6] Muhammed sin Hasanov, 1125. ili 1135.[7]

Tarih se nalazi u ovoj rečenici:

مسجد ايچينه كيرومطلق عبادت ايله

Mescid içine gir ve mutlak ʻibâdet eyle

Numerološka vrijednost je sljedeća:

مسجد            40+60+3+4                    = 107

ايچينه            1+10+3+10+50+5          = 69

كيرو             20+10+200+6                = 236

مطلق            40+9+30+100                = 179

عبادت           70+2+1+4+400              = 477

ايله               1+10+30+5                    = 46

ukupno      1124


[1] Settar, Allahovo lijepo ime i svojstvo, Onaj koji prikriva sramote.

[2] Misli se na jedno dobro djelo.

[3] Čak i na one koji ovo budu čitali neka je Božja milost.

[4] Mesdžid, mjesto gdje se čini sedžda-pada čelom na tlo, drugi naziv za džamiju.

[5] Ibadet, skup islamskih obreda i propisa.

[6] Ustad je naziv za majstora, učitelja i dr. Kod nas se kao majstor češće javlja kao usta, ali ovdje je najvjerovatnije u tom smislu, odnosno ovo je potpis majstora koji je uklesao tekst.

[7] 1125. hidžretska godina odgovara 1713. godini po gregorijanskom kalendaru. Ukoliko je u pitanju 1135. hidžretska godina, uzimajući u obzir da ona počinje 12.10.1722., a završava se 01.10.1723. datuma onda je 1722/23. godina.